هماکنون با افزایش امید مردم جهان به ساخت «واکسن کرونا»، برخی از کشورهای قدرتمند سرمایهداری امپریالیستی جهان برای کسب سود بیشتر و برای ربودن گوی سبقت از رقبا در زمینه تولید واکسن و انجام سریع واکسیناسینون، به رقابت شدیدی دامن زدهاند.
با گذشت نزدیک به یکسال از ظهور خطرناک «ویروس کرونا» و همهگیری جهانی آن، آزمایشهای نسبتاً موفقیتآمیز واکسن مقابله با این ویروس از سوی چند شرکت داروسازی در اروپا، آمریکا، چین و روسیه امیدها برای پایان بحران را افزایش داده است.
در همین حال، برخی نهادها از جمله ائتلاف مردمی واکسن نسبت به احتکار «واکسن کرونا» از سوی کشورهای ثروتمند هشدار داده و اعلام کردهاند این احتمال وجود دارد که تنها ۱۰ درصد از کشورهای فقیر در سال ۲۰۲۱ شانس برخورداری از «واکسن کرونا» داشته باشند. در حالی که مردم کشورهای جهان این خبر را به فال نیک گرفته و در انتظار دستیابی به این واکسن برای حفظ جان خود و اعضای خانوادهشان هستند، برخی دولتها برای دراختیارگرفتن آن وارد رقابت با یکدیگر شدهاند و برخی نیز از این واکسن به عنوان ابزاری سیاسی برای تحت فشار قرار دادن مخالفان خود بهره میگیرند.
مردم ایران میپرسند چه موقع و با چه واکسنی در برابر کرونا واکسینه میشوند؟ این پرسشی است که هنوز پاسخ روشنی نگرفته است. مسئولان نهادهای مختلف هر روز با سخنان متناقضی به میدان میآیند که فقط ابهام و تردید و فضای بیاعتمادی را بیش از پیش افزایش میدهند.
تزریق «واکسن کرونا» در آمریکا و بریتانیا آغاز شده و در کشورهای عضو اتحادیه اروپا نیز در روزهای آینده شروع خواهد شد. این مسئله حساسیت و کنجکاوی مردم درباره زمان و چگونگی ارائه «واکسن کرونا» در ایران را افزایش داده است. تاکنون برای پیشگیری از ابتلای مردم ایران به بیماری «کووید-۱۹» دو سناریوی اصلی مطرح شده است؛ یکی تولید داخلی و دیگر خرید و واردات آن از طریق سامانه توزیع عادلانه واکسن سازمان بهداشت جهانی موسوم به «کوواکس» (COVAX).
«مینو محرز»، عضو کمیته علمی ستاد ملی مقابله با کرونا، ۱۷ آذر ماه به «خبرآنلاین» گفت که واکسن ایرانی کرونا مجوز آزمایش انسانی را دریافت کرده و «تا یک یا دو ماه آینده کارآزمایی بالینی آن شروع میشود».
«محرز» به عنوان محقق اصلی ساخت واکسن ایرانی میگوید: «الان در حال چیدن مقدمات هستیم و اگر بهمن شروع کنیم و سه مرحله آزمایش انسانی را اجرا کنیم و اگر موثر باشد، ساخت آن تا اردیبهشت یا خرداد زمان میبرد. زمان رسیدن واکسن خارجی هم زودتر از تیرماه نخواهد بود».
گفته میشود درباره واکسن ایرانی ابهامهایی وجود دارد، اما ابتدا باید دید چه موانعی بر سر واردات واکسن از خارج وجود دارد که «مینو محرز» میگوید رسیدن آن دستکم شش ماه دیگر ممکن است.
«مصطفی قانعی»، رئیس کمیته علمی ستاد ملی مقابله با «کرونا» شنبه شب درباره معضل حمل و نقل این واکسن در یک برنامه تلویزیونی گفت: «به علت اینکه چنین امکانات انتقال از جمله هواپیمای تخصصی مورد نیاز را نداریم، چنین واکسنی را سفارش ندادیم و خواهان انواع دیگر واکسن از سازمان بهداشت جهانی شدیم». سخنان «قانعی» در حالی بیان شد که «شهرام آدمنژاد»، معاون حمل و نقل وزیر راه و شهرسازی، پیشتر گفته بود سیستم حمل و نقل هوایی جمهوری اسلامی امکانات انتقال این واکسن را دارد و این موضوع به وزارت بهداشت هم اطلاع داده شد.
اخیراً «سردارنقدی» به نیروهای سپاه و بسیج پیام داده است: «از واکسن خارجی کرونا استفاده نکنید، «ما متولی امر بهداشت و درمان کشور نیستیم و در تصمیمات تخصصی این حوزه دخالت نمیکنیم؛ اما با توجه به توصیه متخصصان، تشکیکهای جدی کارشناسان دنیا و سوابق بد برخی تولیدکنندگان کنونی واکسن کرونا، به پرسنل سپاه و بسیج تزریق واکسنهای خارجی کرونا را به دلیل مکانیسم عمل خاص آنها توصیه نمیکنیم».
در همین رابطه «حسن روحانی»، رئیس جمهوراسلامی، در مصاحبه اخیر خود در مورد خرید واکسن گفت: «مردم عزیز ما بدانند که از روزهای اولیه شیوع کرونا یکی از مهمترین مسائل ما واکسن بود. از همان زمان هم شرکتهای دانشبنیان کار را شروع کردند و البته باید در کنار کار آنان به دنبال خرید واکسن هم باشیم چرا که ممکن است واکسن داخلی دیرتر آماده شود. تأثیر تحریم در خرید واکسن ممکن است موجب گرانتر البته این را هم بگویم که واکسنی به غیر از کواکس را هر زمان وزارت بهداشت ما اعلام کند که مورد اعتماد است ما حاضریم آن را خریداری کنیم».
متاسفانه وقتی در کشور دو دولت وجود داشته باشد، هر یک از دولتهای حقیقی و موازی، ساز خود را بزنند، اتخاذ تصمیم بر سر مهمترین مسائل روز سیاسی – اجتماعی، که مربوط به جان انسان است، به امری بغرنج و پیچیدهای تبدیل میشود. یکی مخالف خرید واکسن و دیگری موافق!! آیا میتوان به نظامی که از آغاز شیوع «ویروس کرونا» آن را توطئه آمریکا تفسیر کرد و خطر آن را در سطح یک آنفلانزای معمولی تقلیل داده که «به یاری خدا، مشکلی نخواهد آفرید»، اعتماد کرد؟ آیا به نظامی که آگاهانه از قرنطینه کردن مردم سرباز زد و آنها را با روش «ایمنی رمهای» به حال خود رها ساخت و طبق آمار رسمی موجب مرگ قریب به ۶۰ هزار نفر گردید، اعتماد کرد؟ تکلیف ملت در این شرایط خطرناک چیست؟
عربستان و کویت اکسیناسیون «کرونا» را شروع کردند و امارات از تحویل قریبالوقوع محموله واکسنهایش خبر داده است. بحرین، که قبلاً «واکسن کرونا» فایزر/بایونتک را تأیید کرده است، روز یکشنبه ۲۳ آذر اعلام کرد، مصرف اضطراری یک «واکسن کرونا»ی چینی را هم تأیید کرده است. ترکیه به زودی واکسن چینی «کرونا» را به طور رایگان توزیع خواهد کرد. وزارت بهداشت عراق هم اعلام کرده که محمولهای از واکسن «فایزر» را خریداری کرده است. اما ایران….؟
به گزارش «تجارت نیوز» بیشتر از ۸۰ کشور جهان به علاوه «اتحادیه جهانی واکسن» یعنی «کواکس» حدود ۷ میلیارد دلار «واکسن کرونا» خریدهاند. در فهرست خریداران «واکسن کرونا» اسامی کشورهایی مانند اکوادور، پاناما، قزاقستان و حتی ونزوئلا به چشم میخورد، اما ایران نه تنها در این فهرست جایی ندارد که حتی نتوانسته است سهمیه ناچیز خود را از طریق «کواکس» خریداری کند.
در چنین شرایطی در توئیتر، «کارزار واکسن بخریم» آغاز شد. این پرسش حالا در ایران دهان به دهان میچرخد و طوفان توئیتری با هشتگ «واکسن بخرید» راه انداخته است. در این میان دلایل متفاوتی برای نخریدن واکسن قائل شدهاند که کمبود بودجه یکی از این موارد است .این در حالی است که «دنیای اقتصاد» در گزارشی نوشته است که اگر ایران بخواهد گرانترین واکسنهای کرونا را بخرد، برای جمعیت ۸۴ میلیون نفری ایران فقط به ۵ میلیارد دلار بودجه نیاز دارد و البته دولت اگر پول ندارد، چرا برای طرح پر از انحراف ارز ۴۲۰۰ تومانی حدود ۱،۵ برابر این رقم در بودجه ۱۴۰۰ در نظر گرفته است؟ اگر دولت پول ندارد، می تواند از بودجه ۱۵۱ میلیارد تومانی تبلیغات اسلامی، ۳۰۵ میلیارد تومانی سازمان اوقاف، ۶۹۶ میلیارد تومانی مرکز خدمات حوزههای علمیه، ۳۵۵ میلیارد تومانی مرکز حوزههای علمیه (طلاب غیرشاغل)، ۲۰۱ میلیارد تومان جامعه المصطفی و ۳۰۶ میلیارد تومانی شورای عالی حوزه علمیه … را صرفنظر کند و به جان ملت توجه نماید.
ایرانیان معترض به نخریدن واکسن و تزریق رایگان آن برای عموم از سوی دولت هشتگ #واکسن_بخرید را با بیش از ۱۸۸ هزار توئیت به ترند اول توئیتر تبدیل کردند.
«واکسن بخرید» معنای روشنی دارد؛ معنایش این است که همه ادعاهای ضد و نقیض، بهانهجوییها، وقتکشیهای مقامات ریز و درشت این نظام هیچکس را فریب نمیدهد و سرگرم نمیکند و از مطالبه اصلی و فوری و قطعی دور نمیسازد. مردم میخواهند که هر چه زودتر و بدون هیچ توجیه و بهانهای واکسن کافی خریداری و به رایگان در اختیار مردم قرار بگیرد». «مهدیار سعیدیان»، پزشک، فعال صنفی و رسانه حوزه پزشکی و سلامت، سردبیر ماهنامه «دانستنیهای پزشکی» با دو توئیت ذَیل این هشتگ نوشته:
«میگویند قیمت واکسن فایزر و مُدرنا گران است و از طرفی امکان انتقال پول با آمریکا را نداریم. پس چرا از واکسن آکسفورد استفاده نمیکنید که قیمتش حدود ۲ تا ۳ دلار است. این همه توجیح را کنار بگذارید و #واکسن_بخرید. واکسن مرغوب! هیچ چیزی مهمتر از جان ایرانیان نیست. هنوز چهلم دائیم نرسیده بود، که مادر بزرگم فوت کرد. ۲ هفته بعد پدرم را از دست دادم. خودم احیایش کردم … هنوز صدای شکستن دندههایش موقع ماساژ قلبی در گوشم میپیچد… ما رنج داغدیدگی را با تمام وجود حس کردهایم. تا خانوادههای بیشتری عزادار نشدهاند #واکسن_بخرید».
«فرید کریمی»، پاتولوژیست نوشته:
#واکسن_بخرید کمپین اپوزیسیون نیست! خواست طبیعی ملتی است که به حال خود رها شده، خواست کادر درمانی است که خسته و فرسوده گشته، خواست ملتی است که ۴۲ [سال] است اسیر شعارهای ایدئولوژیک شده است».
«دکتر سمیرا میرشکار» هم نوشته: «مردم ایران یک صدا شدهاند تا فقط زنده بمانند، دردناک نیست؟ #واکسن_بخرید!
میگویند تدبیر این است، «با اتکا به توان دانشمندان ایرانی واکسن تولید میکنیم. واکسن داخلی در حال پیشرفت است. سازمان جهانی پیشرفت ۴ شرکت را قبول کرده و یک شرکت مجوز تست انسانی نیز گرفته. تا چند وقت دیگر ساخت واکسن تولید داخل آغاز میشود».
ضد و نقیضگویی مسئولان بیتدبیر و خیانتپیشه ایران درباره سفارش «واکسن کرونا» با توجه به قرمزبودن بخش بزرگی از ایران و ادامه سه رقمی بودن مرگ و میر کرونایی باز هم جنایت خواهد آفرید. باید در مقابل بیمسئولیتی و وقتکشی رژیم جمهوری اسلامی ایستاد و او را وادار به خرید واکسن و تزریق رایگان آن برای عموم نمود. چیزی که برای رژیم ریاکار سرمایهداری جمهوری اسلامی ارزش ندارد، جان ملت است.
در حالی که صفحهبندی نشریه روبه پایان است، خبر واکسن ایرانی منتشر شده است. دکتر «مینو محرز»، محقق پروژه تولید واکسن ایرانی درمورد واکسن ایرانی گفت: «در مطالعه کارآزمایی بالینی واکسن ایرانی کرونا، از سه نفری که امروز واکسن یا دارونما را دریافت کردند هیچ یک دچار عوارض موضعی یا زودرس نشدند». تاکنون ۵۶ نفر داوطلب آزمایش واکسن شدند، طبق نظر کارشناسان اگر همه دادهها و بنیان این تولید داخلی بر علم و تکنولوژی صحیح استوار باشد، حداقل ۱۱ ماه وقت لازم است تا در نهایت این واکسن به مرحله تزریق عمومی درآید. در این صورت تکلیف مردم در طی این ۱۱ ماه با توجه به سه رقمی بودن مرگ و میر کرونایی چه خواهد بود؟ بیشک هر ایرانی میهندوستی تولید واکسن و هر تحول علمی مثبتی را، سوای نوع نظام سیاسی حاکم، مایه افتخار ملت ایران میداند و آن را به سود نسلهای آینده میبیند. اما اگر تبلیغات کنونی نظام بر اساس کشف همان«بشفاب پرنده ردیاب ویروس کرونا در فاصله یک متری» باشد! بسیار زیانآور است و مورد ریشخند جهانیان قرار خواهد گرفت. در این مورد در آینده خواهیم نوشت.•
توفان الکترونیکی شماره ۱۷۴ نشریه الکترونیکی حزب کارایران (توفان) دیماه ۱۳۹۹